Στην ελληνική μυθολογία, ο Προμηθέας είναι Τιτάνας, θεός της φωτιάς. Ο Προμηθέας συνέβαλε σημαντικά στη διαμόρφωση του ανθρώπινου γένους.
Αψήφησε τους θεούς κλέβοντας τη φωτιά και δίνοντάς την στην ανθρωπότητα για να δημιουργήσει πολιτισμό. Ο Προμηθέας ελευθερώθηκε από τον Ηρακλή. Είναι γνωστός για την ευφυΐα του και για τις ευεργετικές του πράξεις για το ανθρώπινο είδος και γενικά θεωρείται ως ο εμπνευστής των ανθρώπινων τεχνών και επιστημών. Μερικές φορές παρουσιάζεται ως ο πατέρας του Δευκαλίωνα, του ήρωα της ιστορίας του κατακλυσμού.
Σε έναν άλλο μύθο, ο Προμηθέας καθιέρωσε την πρακτική της θυσίας ζώων, χαρακτηριστικό έθιμο στην αρχαία ελληνική θρησκεία. Δεν υπάρχουν ενδείξεις διαδεδομένης λατρείας των αρχαίων Ελλήνων για τον Προμηθέα. Λατρευόταν κυρίως στην Αθήνα, όπου συνδέθηκε με την Αθηνά και τον Ήφαιστο, τους θεούς των δημιουργικών δεξιοτήτων και της τεχνολογίας.
Καταγωγή
Ο Προμηθέας θεωρείτο τιτάνας, δηλαδή ον με υπερβατικές δυνάμεις. Πατέρας του ήταν ο Ιαπετός, γιος του Ουρανού και της Γαίας, συγγενής δηλαδή του Δία, και μητέρα του η Ωκεανίδα Ασία ή Θέμις ή Αίθρα ή Κλυμένη. Γλωσσολογικά, το όνομα του πατέρα του, αβέβαιου ετύμου, παραπέμπει στην ορμή και την ταχύτητα, και της μητέρας του στο ένδοξο και ξακουστό πέραν της Ελλάδας χώρο.
Το Ελληνικό όνομα «Προμηθεύς» σημαίνει τον προ της μάθησης – της γνώσης, αυτόν που προμηθεύεται, τον προνοητικό κι επιμελή. Αδέλφια είχε τον Επιμηθέα, τον Άτλαντα και τον Μενοίτιο. Ο Επιμηθεύς ετοιμολογικά συμβολίζει αυτόν που δεν έχει προνοήσει (το επί είναι χρονικό), συνεπώς αυτόν που σκέφτεται κατόπιν εορτής. Ο Άτλας, αυτόν που δεν υποτάσσεται επιχειρώντας πράγματα που δεν τολμούν οι άλλοι, και ο Μενοίτιος αυτόν που πράττει από την επιθυμία, τον φλογερό παρορμητισμό.
Ο Προμηθέας ευεργέτησε τους ανθρώπους κλέβοντας από το Δία τη φωτιά για να βελτιώσουν τη ζωή τους, αποκτώντας κατά τον τρόπο αυτό τη γνώση του καλού. Η φωτιά παραπέμπει στην πρώτη γνώση και για το λόγο αυτό ο Προμηθέας καλείτο και Εωσφόρος, δηλαδή ο φέρων το έως, την ηώ-αυγή, το φως της γνώσης στους ανθρώπους.
Ο Δίας, που ο ενικός του συμβολίζει αυτόν που ζεύει (ζεύς) και κατόπιν διαχωρίζει για να κυβερνάει (δυισμός), έστειλε το διαχειριστή της φωτιάς και του σιδήρου του, τον τρισάθλιο στην ουσία κουτσό συγγενή του τον οποίο κάποτε είχε πετάξει απο το πόδι στη Λήμνο, τον Ήφαιστο, για να τιμωρήσει τον Προμηθέα. Η τιμωρία του ήταν να αλυσοδεθεί στο ψηλότερο βουνό και να έρχεται ένας αετός να του τρώει την έδρα του επιθυμητού που τότε πίστευαν πως ήταν το συκώτι, το οποίο όμως ξαναγινόταν.
Το βουνό ήταν ο Καύκασος, αρχικά ο μικρασιατικός, όταν όμως οι Έλληνες γνώρισαν τα Ιμαλάϊα, τη λεγόμενη σκεπή του κόσμου, ο Προμηθέας κατέληξε εκεί, όπου από κοντά μάλλον είχε ξεκινήσει, ίσως απο κάποιο οροπέδιο του Ινδικού Καυκάσου (Ινδοκούς). Οι τιτάνες που του έβαλαν τις αλυσίδες είχαν τα «περίεργα» ονόματα Κράτος και Βία.
Εξετάζοντας το μύθο του Προμηθέα με τις υπάρχουσες παραβολές και τη σημασίες των ονομάτων, είναι σαν το μέλλον μας να έχει γραφτεί στο παρελθόν μας.
0 Σχόλια