Οι αναποφάσιστοι «βγάζουν» νικητή, βγάζουν και αυτοδυναμία...

Μιχάλης Κονιόρδος

Απ’ ότι διδάσκουν οι αναλυτές των εκλογικών αποτελεσμάτων κάθε φορά μετά την γνωστοποίηση του εκλογικού αποτελέσματος,
η ψήφος την μέρα των εκλογών όσων εμφανίζονται αναποφάσιστοι στις δημοσκοπήσεις, είναι αυτή που καθορίζει τον νικητή των εκλογών ή και αυτή ακόμα την αυτοδυναμία του νικητή.

Μέρες που είναι όλοι έχουμε στον περίγυρό μας αναποφάσιστους. Γνωρίζω τουλάχιστον έναν από αυτούς. Ανήκει λίγο ή πολύ σε μία από τις αποχρώσεις που εύστοχα περιγράφονται σε διάφορα κείμενα (i). Είναι οργισμένος γιατί πληρώνει φόρο πολυτελούς διαβίωσης για ένα σχετικά μεγάλου κυβισμού αυτοκίνητο που αγόρασε πριν 9 χρόνια (πριν ο μισθός του μειωθεί κατά 40% περίπου) και το οδηγεί (;) με κατεστραμμένα ακρόμπαρα προκειμένου να ανταπεξέλθει στις φορολογικές του υποχρεώσεις. Βρίσκεται στα όρια της παράκρουσης καθώς η ακίνητη περιουσία (;) του φορολογείται με ανύπαρκτες αντικειμενικές τιμές, το 80% των αναλήψεών του πηγαίνει σε φόρους ή διακανονισμούς και «…φαντάσου να ήμουν και άνεργος» πρόσθεσε.

«Λοιπόν;» τον ρώτησα.

«Οι μεν μ’ έχουν φθάσει προ πολλού στο «αμήν», στην πλάτη τη δικιά μου έχουν κτίσει ένα (οριακό) πλεόνασμα που δεν έχει καμία απολύτως ορατή αντανάκλαση στην καθημερινή μου ζωή, 3-4 χρόνια τώρα όλο επαγγέλλονται αναπτυξιακά μέτρα και δημιουργία ελκυστικού επενδυτικού περιβάλλοντος (που δεν δημιουργήθηκε ποτέ) για επενδύσεις που επίσης δεν ήρθαν ποτέ, οι δε, έχουν υποσχεθεί πολλά και διαφορετικά, σε αρκετές περιπτώσεις αντικρουόμενα ή ασαφή, δεν έχουν κυβερνητική πείρα και επίσης αν κάτι στραβώσει και μας βγάλουν από το ευρώ; Με τρείς λέξεις : νοιώθω φόβο, αμφιβολία και αβεβαιότητα».

Υπάρχουν αρκετοί τρόποι για να ερμηνευθεί η συμπεριφορά ενός λαού ή μιας κοινωνίας. Ένα από τα πιο γνωστά διαπολιτισμικά μοντέλα που το επιχειρούν είναι αυτό του Hofstede (ii) το οποίο αναγνωρίζει ότι στην εθνική κουλτούρα κάθε λαού, υπάρχουν 6 διαστάσεις οι οποίες συνδιαμορφώνουν την συλλογική συμπεριφορά του. Μία από αυτές είναι η περίφημη «Αποφυγή της Αβεβαιότητας» : Η διάσταση αυτή έχει να κάνει με τον τρόπο που η κοινωνία ασχολείται με το γεγονός ότι το μέλλον δεν μπορεί ποτέ να είναι γνωστό. Η εκ των πραγμάτων αυτή ασάφεια κουβαλάει μαζί το άγχος, και διαφορετικές κουλτούρες έχουν μάθει να διαχειρίζονται αυτό το άγχος με διαφορετικούς τρόπους. Ο βαθμός στον οποίο αισθάνονται τα μέλη μιας κοινωνίας να απειλούνται από διφορούμενες ή άγνωστης έκβασης καταστάσεις και έχουν δημιουργήσει πεποιθήσεις και θεσμούς στην προσπάθεια να τα αποφύγουν, αυτά αντικατοπτρίζονται στο δείκτη σκορ UAI (Uncertainty Avoidance Index).

Με σκορ 112 η Ελλάδα έχει την υψηλότερη βαθμολογία στην «Αποφυγή της Αβεβαιότητας» σε όλο τον πλανήτη που σημαίνει ότι οι Έλληνες αισθάνονται άβολα σε διφορούμενες καταστάσεις: το απρόβλεπτο είναι πάντα εκεί έτοιμο να «στήσει μια ενέδρα». Η «δαμόκλειος σπάθη», η επικείμενη πάνω από το κεφάλι όλων μας, μπορεί να εμφανίσει αυτό το άγχος και την ένταση στη ζωή.

Προσπάθησα να καθησυχάσω τον συνομιλητή μου, ότι η καλλιέργεια (iii) του φόβου και της αβεβαιότητας είναι περισσότερο πολιτική επινόηση της μιας πλευράς και επιλογή της προεκλογικής της στρατηγικής ελλείψει απτών επιτυχιών παρά ουσία, υπενθυμίζοντάς του την κατακλείδα του πρόσφατου άρθρου του νομπελίστα Τζόζεφ Στίγκλιτς με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Η έλλειψη λογικής της Ευρώπης» (iv) που αντιστρέφει την πηγή του φόβου:

“ ....... Τώρα η Ελλάδα βάζει άλλο ένα τεστ στην Ευρώπη. Η πτώση στην ελληνική οικονομία από την αρχή της κρίσης είναι από πολλές απόψεις χειρότερη από εκείνη που αντιμετώπισε η Αμερική κατά τη διάρκεια του μεγάλου κραχ, στη δεκαετία του 1930. Η ανεργία στους νέους είναι πάνω από 50%, η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά έχει αποτύχει και τώρα, εξαιτίας της αδυναμίας του κοινοβουλίου να εκλέξει πρόεδρο της Δημοκρατίας, θα διεξαχθούν πρόωρες εκλογές στις 25 Ιανουαρίου.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, το κόμμα της αριστερής αξιωματικής αντιπολίτευσης, το οποίο είναι αποφασισμένο να επαναδιαπραγματευθεί τους όρους της οικονομικής βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Ένωση προς την Ελλάδα, προηγείται στις δημοσκοπήσεις. Εάν ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίσει αλλά δεν πάρει την αυτοδυναμία, ένας από τους κύριους λόγους (για την έλλειψη αυτοδυναμίας) θα είναι ο φόβος για το πως θα αντιδράσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο φόβος δεν είναι το πιο ευγενές των συναισθημάτων και δεν θα πετύχει το είδος της γενικής συναίνεσης που η Ελλάδα χρειάζεται ώστε να προχωρήσει.

Το θέμα δεν είναι η Ελλάδα. Είναι η Ευρώπη. Εάν η Ευρώπη δεν αλλάξει τους τρόπους της – εάν δεν αναμορφώσει, μεταρρυθμίσει και τροποποιήσει την Ευρωζώνη και δεν ανακαλέσει τη λιτότητα – η λαϊκή αντίδραση θα γίνει αναπόφευκτη. Η Ελλάδα ίσως αντέξει έως το τέλος αυτή τη φορά. Αλλά αυτή η οικονομική τρέλα δεν μπορεί να συνεχιστεί επ’ άπειρον. Η Δημοκρατία δεν θα το επιτρέψει. Αλλά πόσο περισσότερο πόνο θα χρειαστεί να αντέξει η Ευρώπη πριν αποκατασταθεί η λογική;”

«Λοιπόν;» τον ξαναρώτησα.

«Η αμφιβολία είναι απότιση τιμής στην ελπίδα» (v), μου αντιγύρισε χαμογελώντας.

efsyn.gr