Εμπρηστικά όπλα υπήρχαν πολύ πριν την υποτιθέμενη ανακάλυψη του υγρού πυρός από τον Έλληνα της Συρίας Καλλίνικο τον 7ο αιώνα μ.Χ. Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος αναφέρει ότι ο πρώτος που γνώριζε το υγρό πυρ ήταν ο ιδρυτής της Κωνσταντινούπολης, αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ο Μέγας.
Ωστόσο η νέα αυτή ύλη το Υγρό, ή Άσβεστο, ή Ελληνικό, ή Θαλάσσιο Πυρ, ήταν πράγματι ένα μοναδικής σημασίας όπλο το οποίο χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα από τους Βυζαντινούς. Τι ήταν το Υγρό Πυρ; Ποία τα συστατικά του ; Πως χρησιμοποιείτο στην μάχη; Στα ερωτήματα αυτά έχουν κατά καιρούς δοθεί πολλές και διαφορετικές μεταξύ τους απαντήσεις.
Τελευταία έχουν διαμορφωθεί δύο σχολές σκέψης επί του αντικειμένου. Και οι δύο δέχονται ότι τα περισσότερα συστατικά ήταν ήδη γνωστά και είχαν και στο παρελθόν χρησιμοποιηθεί.
Η μεν πρώτη όμως υποστηρίζει ότι ο Καλλίνικος προσέθεσε στα λοιπά συστατικά το νίτρο, δημιουργώντας μια πρώιμη μορφή πυρίτιδας, ενώ η δεύτερη υποστηρίζει ότι ο Καλλίνικος απλώς προσέθεσε ασβέστη στο μίγμα, καθιστώντας το αυτοαναφλεγόμενο στην επαφή του με το νερό.
Σύνθεση
Στα τέλη του 19ου αιώνα ο γνωστός Γάλλος χημικός Μπερτελό, μελετητής των εμπρηστικών υλών των αρχαίων λαών, υποστήριξε πρώτος ότι το μυστικό του υγρού πυρός ήταν το νίτρο. Την άποψη του αυτή στήριξε στο γεγονός ότι τα βυζαντινά χειρόγραφα αναφέρουν λάμψεις, βροντές και καπνούς, ως αποτέλεσμα της χρήσης του υγρού πυρός.
Τόσο ο Μπερτελό, όσο και ο Γερμανός Ντίελς, υποστήριξαν και δικαίως, ότι τα περιγραφόμενα φαινόμενα ήταν σαφώς αποτελέσματα της χρήσης μιας μορφής πυρίτιδας, η οποία χρησιμοποιείτο ως προωθητικό του υγρού πυρός, αλλά και ως εμπυρέας του. Αναφέρει ο Ντίελς: «Η περιγραφή αυτή δεν αφήνει καμία αμφιβολία για το γεγονός ότι το νίτρο περιεχόταν ως εκρηκτική ύλη στη σύνθεση του υγρού πυρός και αυτό ήταν ακριβώς το μυστικό» (Θ.Κορρές : Υγρόν Πυρ, σελ. 27 –28).
Την άποψη τους φαίνεται να επιβεβαιώνει ένα χειρόγραφο του 9ου αιώνα μ.Χ. το οποίο αποτελεί συμπλήρωμα του έργου του Μάρκου του Γραικού, του Έλληνα σοφού του 9ου αιώνα μ.Χ.
Στο χειρόγραφο αναφέρεται η δοσολογία για την παρασκευή πυρίτιδας. Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι απαιτούνται 1 μέρος θείου, 3 μέρη ξυλάνθρακα και 9 μέρη νίτρου για την παρασκευή της (P.E. Cleator: Weapons of War, σελ. 119).
Ίσως λοιπόν οι Βυζαντινοί να γνώριζαν την πυρίτιδα,
0 Σχόλια