Του Κωνσταντίνου Κουρτίδη από την Ρήξη φ. 149
Διαβάζοντας τα ενδιαφέροντα άρθρα στο τελευταίο Άρδην για την κληρονομιά του Μεγάλου Αλεξάνδρου,
θα ήθελα να προσθέσω εδώ μερικά πράγματα που δεν είναι ευρέως γνωστά για την επιρροή που άσκησε στην Ανατολή το ταξίδι του Μεγαλέξανδρου, ως ερασιτέχνης ιστοριοδίφης, χωρίς να θέλω να παραστήσω τον ιστορικό.
Θα ξεκινήσω από τον πύργο των Αέρηδων στην Πλάκα. Ο πύργος ονομάζεται Ωρολόγιο του Κυρρήστου επισήμως, γιατί η κατασκευή του αποδίδεται στον αστρονόμο Ανδρόνικο από την Κύρρο. Η Κύρρος ήταν αρχαία ελληνιστική πόλη στην επαρχία Κυρρηστική της βορείου Συρίας που ιδρύθηκε πιθανότατα από τον Σέλευκο και πήρε το όνομά της από την ομώνυμη πόλη της Μακεδονίας. Βρισκόταν στον ποταμό Αφρίν που είναι παραπόταμος του Ορόντη. Το Ωρολόγιο του Κυρρήστου, ή πύργος των Αέρηδων αν προτιμάτε,
είναι οκταγωνικού σχήματος και στις οκτώ μετόπες του υπάρχουν ανάγλυφες παραστάσεις των οκτώ κύριων ανέμων. Στην μετόπη της βορεινής του πλευράς
ο πύργος έχει ανάγλυφη απεικόνιση του Βορέα. Στο ένα του χέρι κρατάει ένα κοχύλι και στο άλλο του χέρι ένα ύφασμα, κάτι σαν σάκο ή κοντό μανδύα, που απεικονίζεται φουσκωμένος (στην εικόνα σχέδιο του Βορέα από τον πύργο των Αέρηδων από τον Φώτη Κόντογλου). Υπάρχουν πολλές απεικονίσεις του Βορέα στην αρχαιοελληνική τέχνη και θα μπορούσα σίγουρα να είχα ξεκινήσει από κάποια άλλη, απλά μου αρέσει ο πύργος των αέρηδων και τον βρίσκω ιδιαιτέρως ενδιαφέροντα και γι αυτό ξεκίνησα από εδώ. Δεν μπορώ να μην αναφέρω με αυτή την ευκαιρία ότι ο πύργος των Αέρηδων γλύτωσε από τον λόρδο Έλγιν που ήθελε να το σηκώσει γιατί εκείνη την περίοδο ήταν τεκές μεβλεβήδων δερβίσηδων και θεωρούνταν ιερός τόπος.
Θα μεταφερθώ τώρα σε ένα βουδιστικό ναό στο Νίκκό της Ιαπωνίας, όπου βρίσκεται ο βουδιστικός ναός Ταϊγιούιν. Στον ναό βρίσκεται ένα βαμμένο άγαλμα του θεού των ανέμων Φουτζίν (φωτογραφία). Το σώμα του θεού είναι πράσινο. Στα χέρια του κρατάει ένα μεγάλο σάκο γεμάτο ανέμους, του οποίου κλείνει την ανοιχτή άκρη με το ένα χέρι. Κατά την ιαπωνική παράδοση, όταν ανοίξει το σάκο, θυελλώδεις άνεμοι ελευθερώνονται. Στην λαϊκή παράδοση, αυτοί οι θυελλώδεις «ιεροί άνεμοι» («καμικάζε» στα Ιαπωνικά) βύθισαν τον στόλο του Κουμπλάϊ Χαν όταν προσπάθησε να εισβάλλει στην Ιαπωνία το 1281. Ο Φουτζίν αποτελεί ένα εικονογραφικό δίδυμο με το Ραϊτζίν, τον θεό των κεραυνών, που είναι συνήθως βαμμένος κόκκινος.
Ας δούμε τι λέει για την απεικόνιση του Φουτζίν ο
Ιάπωνας ιστορικός Κατσούμι Τανάμπε: «Οι ιαπωνικές απεικονίσεις του θεού του ανέμου δεν ανήκουν σε ξεχωριστή παράδοση από τις Δυτικές αντίστοιχές τους αλλά μοιράζονται την ίδια προέλευση.… Ένα από τα χαρακτηριστικά αυτών των απεικονίσεων του θεού του ανέμου της Άπω Ανατολής είναι ο σάκος των ανέμων που κρατάει ο θεός με τα δύο του χέρια, η προέλευση του οποίου μπορεί να ιχνευτεί στην εσάρπα που κρατάει ο Βορέας …«. Μαζί του συμφωνεί και ο διαπρεπής Βρετανός κλασσικός αρχαιολόγος Τζών Μπόρντμαν: «Η εικονογραφία του Φουτζίν φαίνεται να έχει τις απαρχές της στις πολιτισμικές ανταλλαγές κατά μήκος του δρόμου του μεταξιού. Ξεκινώντας με την Ελληνιστική περίοδο που η Ελλάδα κατείχε μέρη της κεντρικής Ασίας και της Ινδίας, ο Έλληνας θεός του ανέμου Βορέας έγινε ο θεός Ουάρντο στην Ελληνοβουδιστική τέχνη, ακολούθως μια θεότητα του ανέμου στην Κίνα (σε τοιχογραφίες φρέσκο του λεκανοπεδίου Ταρίμ), και τελικά ο Ιaπωνικός θεός του ανέμου Φουτζίν.«. Mε αυτή την ευκαιρία, θα σημειώσω μια παρατήρησή μου από τα ταξίδια μου στην Κίνα. Ενώ στην ελληνική τέχνη, σε όλη της τη διαδρομή, κυρίαρχο ρόλο στις απεικονίσεις παίζει η ανθρώπινη μορφή, στην κινεζική κυρίαρχο ρόλο παίζει η απεικόνιση της φύσης.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ
https://skotinoprosopo.blogspot.com/2019/11/blog-post_91.html
0 Σχόλια