Στην Ήπειρο ακόμη και σήμερα το όνομα του Πήλιο Γούση χρησιμοποιείται για να περιγράψει έναν άνθρωπο προδότη. Ποιος όμως ήταν ο Πήλιο Γούσης και γιατί έχει διατηρηθεί στη μνήμη των Ηπειρωτών ως ο μεγαλύτερος προδότης της νεώτερης ιστορίας;
Ο Πήλιο Γούσης
ή Πηλιογούσης ήταν Σουλιώτης πολεμιστής που υπηρετούσε ως έμπιστος του Τουρκαλβανού στρατηγού Ζελιχτάρ Μπόττα, την εποχή που ο Αλή Πασάς με την 3η εκστρατεία του κατά των Σουλιωτών το 1803 προσπάθησε να εκπορθήσει το Σούλι. Θεωρήθηκε, λοιπόν, πως ο Πήλιο Γούσης ήταν αυτός που υπέδειξε στους Τουρκαλβανούς που επιχειρούσαν τον αποκλεισμό των Σουλιωτών ένα ιδιαίτερο αφύλακτο μονοπάτι που οδηγούσε στο Κούγκι.
Όταν ένα τμήμα των Τουρκαλβανών ανέβηκε αυτό το μονοπάτι, οι μαχόμενοι Σουλιώτες βρέθηκαν ανάμεσα στα πυρά τους και αναγκάστηκαν τελικά να υποχωρήσουν και να εγκαταλείψουν τον αγώνα τους. Η έλλειψη τροφίμων και πολεμοφοδίων τους οδήγησε να συνθηκολογήσουν και στη συνέχεια να εκπατριστούν στη ρωσοκρατούμενη τότε Πάργα και από εκεί στην Κέρκυρα.
Προσπάθειες αποκατάστασης του ονόματος του Πήλιο Γούση
Η πιο αξιόπιστη ιστορική πηγή για τη μελέτη της ιστορίας του Σουλίου είναι το έργο του Χριστόφορου Περραιβού «Ιστορία του Σουλλίου και Πάργας», το οποίο σώζεται σε τρεις εκδόσεις.
Με βάση τη δεύτερη (1815) και την τρίτη έκδοση (1857) ο Πήλιο Γούσης εμφανίζεται από τον Λαρισαίο ιστορικό ως ο προδότης που ευθυνόταν για την ήττα των Σουλιωτών. Όμως, ο Π. Τζιόβας στο βιβλίο «Ο ΠΗΛΙΟ-ΓΟΥΣΗΣ Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΔΟΣΙΑΣ-ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ» παρουσιάζει και μια άλλη εντελώς διαφορετική εκδοχή.
Με βάση την πρώτη έκδοση της ιστορίας του Σουλίου του Περραιβού με τίτλο «Ιστορία σύντομος του Σουλίου και Πάργας» που εκδόθηκε ανώνυμα στο Παρίσι το 1803, ως προδότες για την πτώση και την καταστροφή του Σουλίου εμφανίζονται ο Γιώργης Μπότσαρης, ο Παλάσκας, ο Διαμαντής Ζέρβας και ο γέρος Κουτσονίκας. Η πρώτη έκδοση, λοιπόν, που γράφτηκε την ίδια χρονική περίοδο με τα ιστορικά γεγονότα του Σουλίου δεν εμφανίζει πουθενά τον Πήλιο Γούση ως προδότη.
Τι οδήγησε τον Περραιβό να προσθέσει στις επόμενες εκδόσεις το όνομα του Πήλιο Γούση ως προδότη του Σουλίου;
Ο Πήλιο Γούσης, που το πραγματικό όνομά του ήταν Πήλιος Πούσμπος, μετά την πτώση του Σουλίου ακολούθησε τους συμπατριώτες του στην Κέρκυρα. Το έτος 1814 πήγε στην Κέρκυρα ο Περραιβός και κάλεσε τους Σουλιώτες σε συνέλευση, στην οποία πρότεινε να οριστεί ο ίδιος πληρεξούσιος για να πάει στη Βιέννη και να ζητήσει την προστασία του Αυτοκράτορα Αλέξανδρου της Ρωσίας. Τότε, ο Πήλιο Γούσης εναντιώθηκε στην πολιτική του Περραιβού και φαίνεται πως αυτό το «πλήρωσε» ακριβά,καθώς αμέσως μετά από τη συνέλευση ακολούθησε η δεύτερη έκδοση της ιστορίας του Περραιβού,
στην οποία πλέον συμπεριέλαβε και εκείνον στον κατάλογο των προδοτών.
Ένα ακόμη γεγονός συνηγορεί πως αποκλείεται να ήταν προδότης των Σουλιωτών ο Πήλιο Γούσης. Στην πολιορκία και την έξοδο του Μεσολογγίου συμμετείχε και ο Πήλιο Γούσης μαζί με τους υπόλοιπους Σουλιώτες. Ο Π. Τζιόβας γράφει πως προτού αρχίσει η δεύτερη πολιορκία του θρυλικού Μεσολογγίου, 65 γυναικόπαιδα οδηγούμενα από τους Θεοδ. Λάμπρου, Λ. Βέικο, Γ. Δράκο και Πήλιο Γούση μπήκαν στην πόλη με τη φροντίδα του φιλικού Αθ. Κεφαλά, ο οποίος καταγόταν από την Πρέβεζα.
Ο Γούσης ακόμη μετείχε μαζί με τον Κίτσο Τζαβέλλα και 500 μαχητές στην προσπάθεια διάσωσης της νησίδας Ντολμάς, η οποία τελικά αλώθηκε από τους Τούρκους. Στις 3 Μαρτίου του 1826 μπροστά στο φάσμα της πείνας και μετά από την άλωση του Αιτωλικού, συνήλθαν οι καπεταναίοι στο καλύβι του Ν. Ζέρβα και ο Πήλιος Γούσης, φαμελίτης ο ίδιος, επειδή νόμισε ότι οι μη οικογενειάρχες ήθελαν να φύγουν, τους φοβέρισε με τα παρακάτω λόγια, όπως μας τα περιέσωσε ο επιστήθιος φίλος του Νίκος Κασομούλης.
«Πουθενά δεν πηγαίνομεν! Βουνόν (εις ύψος) να το κάμη απ’ έξω, εδώ θα πεθάνωμεν, και όποιου (του) βαστά ο κώλος ας κάμη αρχήν και βλέπει. Ανατολικόν εδώ δεν το κάμνομεν». Μέσα στο γενικό χαλασμό της εξόδου του Μεσολογγίου, χάθηκε ένδοξα και ο Πήλιο Γούσης, πολεμώντας κατά των εχθρών.
Συνεπώς,
δεν ήταν ποτέ δυνατό ένας προδότης να εκλεγεί από το κοινό των Σουλιωτών της Κέρκυρας και να συμμετέχει σε συζητήσεις για την πατρίδα του, την οποία πριν μερικά χρόνια είχε προδώσει,γιατί οι νόμοι του Σουλίου σε θέματα προδοσίας της πατρίδας ήταν ιδιαίτερα αυστηροί. Αυτό και μόνο το γεγονός έρχεται ν’ αποδείξει ότι ο Πήλιος Γούσης δεν υπήρξε προδότης, γιατί σε μια τέτοια περίπτωση θα είχε λιντσαριστεί και θανατωθεί με βάση το γνωστό νόμο της βεντέτας που τότε ίσχυε στο Σούλι.Αντίθετα, εκείνος ακολούθησε τους συμπολίτες του στις μάχες της Ηπείρου και του Μεσολογγίου και συμμετείχε στις κοινές αποφάσεις.
Πηγές: «Ο ΠΗΛΙΟ-ΓΟΥΣΗΣ Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΔΟΣΙΑΣ-ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ»
el.wikipedia.org
https://geonews.gr/%CF%80%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF-%CE%B3%CE%BF%CF%8D%CF%83%CE%B7%CF%82-%CE%BF-%CF%83%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%AD%CF%87%CE%B5%CE%B9-%CE%B4%CE%B9%CF%87%CE%AC/
0 Σχόλια