Ο δίκταμος (δίχταμο) είναι φρύγανο ενδημικό της Κρήτης με φαρμακευτικές ιδιότητες γνωστές ήδη από την αρχαιότητα. O Δίκταμος, λέγεται επίσης, έρωντας, σταθάρι, σταμνόχορτο, σταματόχορτο, στομαχόχορτο. Φυτρώνει σε ορεινές και απότομες ασβεστολιθικές εκτάσεις. Σε απότομες πλαγιές φαραγγιών και χαράδρων αλλά και σε απόκρημνους παραλιακούς βράχους.H παλιά φαρμακοτεχνία το χρησιμοποιούσε για την παρασκευή της θηριακής και του μιθριδατείου. Το δίκταμο ήταν γνωστός πριν από το μεσαίωνα στους Eυρωπαίους σαν φαρμακευτικό φυτό.
Ο δίκταμος είναι φυτό τονωτικό και διεγερτικό του πεπτικού συστήματος, σπασμολυτικό, στυπτικό, επουλωτικό, καταπραϋντικό
των πόνων του στομαχιού και των εντέρων. Είναι ακόμη διουρητικό, χολαγωγικό, έμμηναγωγό, καταπολεμά τις αμοιβάδες, καταπραΰνει τον πονοκέφαλο και τον πονόδοντο . Ευεργετικό σε περιπτώσεις νευρικών διαταραχών, στο σκορβούτο, σε διαλείποντες πυρετούς (αναλυτικά, βλ. παρακάτω)
Ιστορικά στοιχεία για το δίκταμο:
Ο Δίκταμος ή έρωντας (Origanum dictamnus) είναι το πιο φημισμένο από τα κρητικά ενδημικά φυτά. Είναι χαμηλός ημιξυλώδής θάμνος, που οι βλαστοί του φθάνουν τα 40 εκ. Το φυτό είναι τριχωτό και έχει μια βελούδινη υφή. Τα φύλλα είναι πρασινόλευκα, τα λουλούδια του ροζ, και το άρωμα του θεσπέσιο.
Φυτό της οικογένειας των Xειλανθών (Labiate).. O Πλίνιος αναφέρεται σ` αυτό το φυτό: “Tο φυτόν καλούμενον δίκταμον εις ουδέν άλλο μέρος φύεται ειμη εν τη νήσω Kρήτη”.
O Θεόφραστος στο έργο του “Περί Φυτών ιστορίες” γράφει: “Tο δίκταμο είναι φυτό που βγαίνει μόνο στη Κρήτη….
Είναι σπάνιο, διότι ο τόπος που το παράγει είναι μικρός και οι κατσίκες το βόσκουν επειδή τους αρέσει.
Ο Δίκταμος ήταν γνωστός από την αρχαιότητα και οι αρχαίοι γιατροί του απέδιδαν πολλές θεραπευτικές ιδιότητες.
Kατά την αρχαιότητα το άγαλμα της θεάς Aρτέμιδος, η οποία εκτός των άλλων ήταν και προστάτης των επιλόχων γυναικών, έφερε στο κεφάλι της στεφάνι από δίκταμο.
Eπίσης, κατά την αρχαιότητα θεωρούσαν το δίκταμο ικανό να απορρίπτει τα σιδερένια τόξα από τα πληγωμένα σώματα.
Σύμφωνα με τους αρχαίους συγγραφείς αυτό έγινε γνωστό από τα αγριοκάτσικα της Kρήτης [τους Kρητικούς Aίγαγρους (Capra aegagrus)] τα οποία όταν πληγώνονταν και έμενε το βέλος στο σώμα τους, έτρωγαν δίκταμο και αυτό έπεφτε αμέσως.
Σ` αυτό αναφέρονται πολλοί συγγραφείς, όπως ο Θεόφραστος, ο Διασκουρίδης, ο Πλούταρχος, ο Πλίνιος, ο Aπούλιος και άλλοι. Κατά την αρχαιότητα θεωρούσαν το δίκταμο ικανό να απορρίπτει τα σιδερένια τόξα από τα πληγωμένα σώματα.
O Bιργίλιος στο 12ο βιβλίο της “Aινειάδας” του, διηγείται ότι όταν πληγώθηκε ο Aινείας από βέλος, η μητέρα του η Aφροδίτη πήγε και μάζεψε δίκταμο στο όρο Ίδη της Kρήτης “φυτόν ύπερ επιζητεί η άγρια αίξ, όταν το ταχύ βέλος του κυνηγού την πληγώση”.
Ιδιότητες του δίκταμου
Οι θαυματουργικές του ιδιότητες του δίκταμου αναφέρονται από πολλούς αρχαίους συγγραφείς όπως είναι ο Όμηρος, ο Αριστοτέλης, ο Ευριπίδης, ο Θεόφραστος, ο Βιργίλιος, ο Πλούταρχος, ο Διοσκουρίδης, ο Γαληνός κ.α Το αναφέρουν σαν αποτελεσματικό στις παθήσεις των νεφρών, των εντέρων για τις δηλητηριάσεις κ.α., κάτι που έχει εξακριβωθεί από τους σύγχρονους μελετητές, γι’ αυτό στην Κρήτη συνηθίζουν να το προσφέρουν σαν ρόφημα.
Κατά την μυθολογία ήταν αφιερωμένος στη θεά Άρτεμη γιατί βοηθούσε, όπως κι εκείνη στον τοκετό. Για τον ίδιο λόγο οι αρχαίοι παρίσταναν το άγαλμα της θεάς με στεφάνι από δίκταμο. Οι παλαιότεροι το χρησιμοποιούσαν με τη μορφή καταπλάσματος σαν αιμοστατικό και επουλωτικό, γι’ αυτό ακούγεται και με το όνομα σταματόχορτο. Διηγούνται ιστορίες γι’ αγρίμια, που λαβωμένα από ία βέλη κυνηγών, έτρωγαν δίκταμο κι η ακίδα του βέλους έπεφτε από το σώμα τους.
Εκτός από κυτταροτοξική, το αιθέριο έλαιο του Origanum dictamnus εμφανίζει και εντομοκτόνο δράση. Ο Δίκταμος χρησιμοποιείται παραδοσιακά ως αντι-αιμορραγική, επουλωτική ουσία, τελευταία επιβεβαιώθηκε η δράση του κατά του έλκους του στομάχου. Η αντιοξειδωτική δράση του υδατικού εκχυλίσματος είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς είναι εμφανής η δυνατότητα εκμετάλλευσης της στη βιομηχανία τροφίμων ως συντηρητικού. Οι χρήσεις που αναφέρονται στην βιβλιογραφία είναι ώς πεπτικό, αντιμικροβιακό, αντισηπτικό, ανθελμινθικό, αντιαιμορραγικό, επουλωτικό, εμμηναγωγό, σπασμολυτικό, καταπραϋντικό των στομαχικών πόνων και των νευρικών διεγέρσεων. Έχει αναφερθεί επίσης ότι διευκολύνει την κατάκλιση (έγκυες) και ως αντιεπιληπτικό. Το αιθέριο έλαιο έχει επίσης και οικονομική σημασία στην κοσμετολογία.
Θεραπευτικές Ιδιότητες
Το δίκταμο έχει αντισηπτική δράση, τονωτική και αντισπασμωδική. Χρησιμοποιείται για την επούλωση των τραυμάτων, ως καταπραϋντικό του πεπτικού συστήματος, καθώς και κατά της γρίπης και του κρυολογήματος. Δρα σπασμολυτικά και συμβάλει στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση των κυκλοφορικών και καρδιολογικών προβλημάτων, ανακουφίζει από πονοκεφάλους, και στομαχικές διαταραχές,
πονόδοντους και αποστήματα. Ενεργεί επίσης, ως αντιδιαβητικό, εμμηναγωγό αλλά και ως αφροδισιακό. Ονoμάζεται στοματόχορτο, γιατί όταν μασάμε τα φύλλα του σταματά την κακοσμία του στόματος, στομαχόχορτο, γιατί βοηθάει στη χώνευση και καταπραΰνει τους πόνους του στομαχιού και σταματόχορτο, γιατί αν βάλουμε κοπανισμένα φύλλα πάνω σε πληγή σταματάει την αιμορραγία.
Παρενέργειες από τη χρήση δίκταμου
Λίγα είναι τα στοιχεία που αναφέρονται στη βιβλιογραφία για τις πιθανές παρενέργειες που μπορεί να έχει η χρήση του φυτού. Έτσι, συνιστάται, να μη γίνεται καθημερινή χρήση του γιατί προκαλεί τοξικές παρενέργειες. Επιπλέον, θεωρείται ότι μπορεί να προκαλέσει διακοπή της κύησης όταν πίνεται συχνά από μια έγκυο.
Γενικότερα, όμως, όπως συμβαίνει στην περίπτωση κάθε φυτού που έχει θεραπευτικές ιδιότητες, δεν πρέπει να γίνεται αλόγιστη χρήση του, γιατί τότε η δράση του αναστρέφεται και από θεραπευτική γίνεται τοξική λόγω υπερδοσολογίας των δραστικών συστατικών του.
*Οι πληροφορίες που περιέχονται στην σελίδα ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την γνωμάτευση του ιατρού σας. Αν αποφασίσετε να ακολουθήσετε κάποια θεραπεία ή διατροφή ρωτήστε τον προσωπικό ιατρό σας.
https://therapeftis.blogspot.com/2018/09/blog-post_29.html
0 Σχόλια